DUYGU ERDOĞAN- Avrupa’da olduğu üzere Türkiye’de de eylül ve ekim ayları sıcaklıkları ortalamanın üzerinde gerçekleşirken, yağışlar ise ortalamanın altında seyrediyor. Bu meteorolojik kuraklık şimdi ziraî kuraklık getirmese de bilhassa buğday ve arpa üzere hububatta başlayan ekim dönemini birtakım bölgelerde zorlaştırıyor. Çeşitli bölgelerde ekimini tamamlayan çiftçiler yağış beklerken, öteki yandan ise toprağı ekime hazırlamak için yağış bekleyen çiftçiler de var. Son yıllarda yağışların kasım ortasından sonra arttığını tabir eden üreticiler, hububatta hayli istekli bir ekim döneminde olduklarını fakat iklimsel sorunlar nedeniyle belirsizlik oluştuğunu lisana getiriyor.
Dünyada bilhassa buğday ve arpada kıymetli üretici pozisyonundaki Ukrayna ile Rusya ortasındaki savaş ortamı hububatta fiyatları süratli artırmış, pandemi ile gelişen besine erişim meşakkati üzere etkenler de eklenince ülkeler üretim siyasetlerini yine ele almıştı.
TÜİK’in tahminleri
Bu süreçte buğday ve arpadan dünya piyasaları ile uyumlu bir fiyat alan ve beklentileri karşılanan üreticiler yeni dönem için hayli hevesli. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2022 yılının ikinci bitkisel üretim kestirimine nazaran de buğday üretiminin yüzde 11.9 oranında artarak 19.8 milyon ton, arpa üretiminin yüzde 47.8 oranında artarak 8.5 milyon ton olacağı öngörüldü.
Ancak ortalamanın altında seyreden yağışlar telaşlı bir bekleyiş getirdi. Bölge bölge hububat ekiliş durumu ve kuraklığın tesirlerini ziraat odası liderleri anlatıyor…
‘Bekleyen çiftçilerimiz var’
Balıkesir Ziraat Odası Başkanı Sami Sözat, yağış azlığının kendi bölgelerinde de devam ettiğini anlatırken, kimi köylerde ekim için toprak hazırlığının yapılamadığını söyledi. Sözat, “Bazı köylülelerimiz kurak da olsa ekim yaptı ancak kimileri yağışı bekliyor. Olağanda kasım ayı ortasına kadar ekim yapabiliyoruz ancak yağış azlığı bu süreyi biraz uzattı. İklimle ilgili bir sorun olduğu için tüm dünyayı da etkiliyor. Şu anda külfetli bir hava var” dedi.
Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Otomobilci kendi bölgelerinde mevsimin kurak geçtiğini lakin buğday için toprak hazırlığının büyük oranda yapıldığını tabir etti. Otomobilci, “Yağışsız periyot epeyce uzadı. İklim nedeniyle ne yazık ki artık öngörülemezlik yüksek. Fakat üreticimiz toprak hazırlığını şu an için problemsiz yapıyor” diye konuştu.
Kuraklığın önemli oranda hissedildiğini kaydeden Uşak Ziraat Odası Başkanı Nafiz Mıdık, ekim hazırlığının bir müddet daha ertelendiğini söyledi. Mıdık, “Toprak çok kuru olduğu için araziyi hazırlama problemimiz var. Yakın bir periyotta yağış alırsak sorunlarımızı aşarız” dedi.
‘Buğdaya ilgi arttı’
Üreticinin buğday ve arpadan kazanımının bu dönem güzel olduğunu anlatan Erzincan Ziraat Odası Başkanı Tamer Geyik, bu sayede yeni dönem için de ilgi artışı görüldüğünü fakat yağış azlığının en kıymetli sorun olduğunu lisana getirdi. Geyik, “Toprak kuru, tohumları ekenler kuru alana ektiler. Yağmur bekliyoruz” diye konuştu.
Elazığ Ziraat Odası Başkanı İbrahim Hacıoğulları da devam eden kurak havaya karşın ekimlerin tamamlandığını söz etti.
‘Mevsim normali değil’
Hlububat ekimlerinin sürdüğü bölgelerinde mevsim normali altında bir kurak periyot geçirdiklerini belirten Karaman Ziraat Odası Başkan Mehmet Bayram, şu anda ekilen eserlerde bir problemle karşılaşmadıklarını lisana getirdi. Bayram, “Son iki aydır mevsim gereğinin altında bir yağış görülüyor. Ayrıyeten rüzgâr da tesirli. Tüm bunlara karşın eserler toprakla buluşabildi. Üreticinin bu dönem buğday ve arpaya yönelik ilgisi yüksek. İlerleyen günlerde yağış da olursa hoş bir dönem geçebilir” dedi.
Niğde Ziraat Odası Başkanı Veli Kenar da 10 gün evvel yağış alan bölgede toprağın uygun hale geldiğini ve ekimlerin yüzde 70’inin tamamlandığını söyledi.
‘Telafi edilebilir’
Konya Karapınar Ziraat Odası Başkanı Durmuş Üner, bölgede ekimlerin sürdüğünü, şu anda ezasız giden süreç akabinde bitki çıkışları için yağış bekleyeeklerini söz etti.
Konya’da ziraat odalarına danışmanlık veren Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Soylu, ekimlerin tamamlanması ve sağlıklı bitki çıkışıyla yüksek verimlilik sağlanması için yağışın değerine dikkat çekerken, “Son yıllarda kasım ortasına kadar kurak dönem oluyor. Sonra yağışlar başlıyor. Kıymetli olan tohumun toprakla buluşması, tohum bozulmuyorsa yağıştan sonra ekim alanlarını telafi etme imkanı var” dedi.