Varis en kolay tarifiyle bedendeki toplardamarların çapının artması, genişlemesi ve damar duvar yapısının bozulması manasına gelir. Lakin çoklukla ihmal edilen bir meseledir. Halbuki hastalığın önemli sonuçları olabileceğine dikkat çeken Kalp Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Onur Selçuk Göksel, varisin neden olduğu sıkıntıların yanı sıra tedavi ve korunma yollarına da değindi. İşte açıklamaları…
Prof. Dr. Onur Selçuk Göksel
İşte yol açtığı şikayetler
Kadınlarda erkeklerden daha sık ortaya çıkmasına karşın her iki cinste de görülür ve yaşla birlikte görülme mümkünlüğü artmaktadır. Hastadan hastaya değişmekle birlikte sıklıkla ağrı, gece krampları, kaşıntı, dolgunluk hissi ve soğukla temas muhtaçlığı üzere yakınmalar ön plandadır. Bu yakınmalar, uzun periyodik ayakta durma ve bacakları sarkıtarak hareketsiz oturma sonucunda, bayanların menstruasyon periyotlarında ve yüksek ısılı ortamlarda artabilir. Vakitle gözle görülen varisler, şişlik ve ödem, ayak bileğinden üst gerçek ilerleyen kahverengi renk değişiklikleri ve sonrasında da maalesef yara açılmalarına kadar ilerleyen tablolar görülmektedir. Bu sırada bacaklarda biçim bozuklukları da oluşabilir.
Mutlaka tedavi edilmeli
Varis; tedaviye ne kadar erken başlanırsa o kadar tıbbi ve kozmetik muvaffakiyet getirecek bir hastalıktır. Erken tedavide kalıcı sonuçlar daha kolay elde edilir. Tedavi hastanın şikayetlerine ve damarların ultrason altında incelenmesi sonucu elde edilen bulgulara nazaran değişir. İlaç tedavisine ek olarak kimi hastalarda yalnızca cilt içerisindeki varislere enjeksiyonlar da uygulanabilir. Varislerin büyük çoğunluğuna neden olan büyük ve küçük bacak toplardamarları yetersizliği durumlarında ise evvelden beri uygulanan klasik operasyonlar büyük oranda terk edilmiştir. Son yıllardaki teknolojik gelişmelerle birlikte hastalarımızın “kapalı ameliyat yahut bıçaksız lazerli ameliyat” olarak isimlendirdiği endovenöz tekniklerle hastalıklı damarlar kapatılır. Bu tekniklerin en değerli avantajları, hastaların narkoz almadan yapılabilmeleri, iz bırakmamaları, operasyon sonrasında hastaların günlük hayatlarına birebir gün dönebilmeleridir. Daha da kıymetlisi orta ve uzun periyotta nüks oranları çok düşüktür.
Nasıl korunabiliriz?
– Varise karşı hareketsiz kalmayın: Uzun müddet aralıksız hareketsiz ayakta durmayın yahut oturmayın. Lakin mesleksel olarak uzun müddet ayakta kalmanız gerekiyorsa hami basınçlı çorap giyin.
– Yüksek topuklu ayakkabılardan uzak durun: Bu ayakkabılar baldır kası yerine kalça kaslarının kullanımına neden oldukları için deveran zorlaşır ve varis gelişimine yer sağlar.
– Aşırı dar giysiler giymeyin: Bu tıp giysiler varis oluşumunu artırır.
– Uzun müddet güneşlenmeyin: Fazla güneşlenme ve sıcak uygulaması damar genişlemesine neden olur.
– Ayaklarınızı üst kaldırın: Mümkünse günde en az 3-4 sefer 5-10 dakika mühletle ayaklarınızı kalbinizin düzeyine kaldırarak dinlendirin.
– Kilo almayın: Beden tartısının artması, kanın bacaklardan kalbe hakikat hareketini güçleştirir. Deveranın aksaması sonucunda varis gelişir.
– Masaj yapın: Bacaklarınıza sistemli olarak soğuk su masajı yapın. Fazla baharattan da kaçının.
Belirti görülmemesi sorun olmadığı manasına gelmez
Varisler yüzeysel ve ana toplardamarlardaki varisler olmak üzere ikiye ayrılır. Tehlike yaratan varisler ana toplardamarlardaki varislerdir. Orta ve büyük evrede olan damar genişlemeleri birçok sıkıntıya neden olur. Bu meseleler sıklıkla ağrı, kramp, kaşıntı ve yorgunluktur. Belirtiler sıklıkla görülebileceği üzere hiç görülmeyebilir de. Belirti görülmemesi bir sorun olmadığı manasına gelmez. Damarlarda pıhtı oluşması ise en tehlikeli durumlardan biridir. Oluşan bu pıhtı bedende farklı yerlerde tıkanmaya yol açabilir. Sıklıkla görülen hadise ise akciğere pıhtı atmasıdır.